อาหารพื้นเมืองของจังหวัดพะเยา

อาหารพื้นเมืองของจังหวัดพะเยา

ปลาส้ม อาหารพื้นเมืองโบราณ หนึ่งผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาขึ้นชื่อของจังหวัดพะเยา

พัฒนาสังคมพะเยา แนะนำผลิตภัณฑ์โอทอป ปลาส้ม ที่ขึ้นชื่อในเรื่องความอร่อย และนิยมนำมาเป็นของฝากของนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเยือนจังหวัดพะเยา

จากข้อมูลของนายศรีทน อาริยา ประธานกลุ่ม " ศรีทนปลาส้ม " ซึ่งเป็นกลุ่มผู้ผลิตอาหารแปรรูป ที่ทำมาจากปลา กล่าวว่า ปลาส้ม เป็นอาหารพื้นบ้านล้านนา ที่ได้มีการสืบทอดมรดกการทำปลาส้มจากบรรพบุรุษปู่ ย่า ตายาย และบิดารมารดา ซึ่งเดิมที่คุณพ่อคุณแม่ซึ่งอาศัยอยู่ในหมู่บ้านสันเวียงใหม่ ซึ่งอยู่ติดกับกว๊านพะเยา ซึ่งกว๊านพะเยานั้นเป็นบ่อเกิดแห่งวิถีชีวิต วัฒนธรรม และประเพณีของชาวเมืองพะเยา ชาวบ้านนอกจากจะมีอาชีพเกษตรกรรมแล้ว ยังมีอาชีพประมงพื้นบ้าน หากิน หาปู หาปลาดำรงชีพมาตั้งแต่บรรพบุรุษ เมื่อชาวบ้านหาปลามาแล้วก็มีวิธีการถนอมอาหารให้เก็บไว้กินได้นาน ๆ จึงเกิดภูมิปัญญาชาวบ้านในการแปรรูปอาหารจากปลาต่าง ๆ เช่น ย่าง หมัก ตากแดด ปลาร้า ปลาเจ่า ฯลฯ รวมทั้งการนำมาทำ "ปลาส้ม " จนเป็นสินค้าที่ลือชื่อของฝากจากจังหวัดพะเยาในปัจจุบัน

สำหรับผลิตภัณฑ์ปลาส้มสันเวียงใหม่(ศรีทน) เป็นการนำปลาที่หาได้บริเวณกว๊านพะเยาซึ่งบ้านสันเวียงใหม่อยู่ติดกับกว๊าน พะเยา ทำให้คนในชุมชนนำปลามาทำปลาส้มมาบริโภค และนำมาจำหน่ายเป็นรายได้ให้กับคนชุมชน และท้องถิ่น จนได้รับการยกย่องชมเชยจากหน่วยงานต่าง ๆ และได้รับเกียรติบัตร โล่ห์รางวัลต่าง ๆ มากมาย ขึ้นชื่อว่า " แชมป์ปลาส้ม 9 สมัย " ซึ่งได้รับการรับรองจากกระทรวงสาธารณสุข ว่าเป็นผลิตภัณฑ์อาหารที่ได้รับมาตรฐาน อย. สะอาด ตลอดจนปลอดภัยต่อผู้บริโภค ในกระบวนการผลิตทุกขั้นตอนที่ปลอดภัยไม่มีการใช้สารเคมี

นายศรีทน ยังได้กล่าวอีกว่า ท่ามกลางกระแสของการเปลี่ยนแปลงของโลกในยุคปัจจุบัน ความเจริญทางด้านวัตถุ และความเติบโตของเศรษฐกิจพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้วิถีชีวิตของชาวชนบทได้รับผลกระทบมากมาย ชาวบ้านต้องพึ่งพาภายนอกมาขึ้น ทำให้เกิดปัญหาชุมชนอ่อนแอ และหนี้สินพอกพูนทวีขึ้นเรื่อย ๆ แต่ที่บ้านสันเวียงใหม่ ไม่ได้วิ่งตามกระแสความเจริญดังกล่าว ที่นี่ชาวบ้านยังดำเนินชีวิตอยู่อย่างเรียบง่ายและพอเพียงตามแนวพระราชดำริ เศรษฐกิจแบบพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ